Va nước là gì và tại sao nguy hiểm?
Va nước (water hammer) là hiện tượng áp suất tăng đột ngột trong đường ống khi dòng nước chuyển động bị dừng hoặc thay đổi hướng đột ngột. Khi van đóng nhanh hoặc máy bơm ngừng hoạt động bất ngờ, năng lượng của dòng nước chuyển thành sóng áp lực mạnh truyền ngược lại trong đường ống.
Hiện tượng này gây ra tiếng động lớn, đồng thời tạo ra áp lực có thể cao gấp 5-10 lần áp lực vận hành bình thường. Với hệ thống cấp nước đường dài, va nước đặc biệt nguy hiểm vì có thể gây vỡ ống, hỏng van, rò rỉ tại mối nối và làm hư hỏng thiết bị.

Nguyên nhân gây va nước trong hệ thống đường dài
Trong các hệ thống cấp nước đường dài, va nước thường xảy ra do:
- Đóng van quá nhanh: Khi van đóng đột ngột, dòng nước không có thời gian giảm tốc độ dần dần
- Máy bơm mất điện đột ngột: Làm áp suất giảm mạnh và tạo sóng áp lực ngược
- Không khí trong đường ống: Tạo ra các túi khí gây dao động áp suất
- Đường ống dài: Càng dài thì năng lượng dòng chảy càng lớn, va nước càng mạnh
Giải pháp sử dụng van điều khiển
-
Van giảm áp (Pressure Reducing Valve)
Van giảm áp tự động điều chỉnh để duy trì áp lực ổn định ở phía sau van. Khi có va nước, van sẽ mở ra để giảm áp lực dư thừa, bảo vệ hệ thống khỏi bị quá áp.
-
Van xả khí (Air Release Valve)
Van xả khí loại bỏ không khí tích tụ trong đường ống, giúp dòng chảy đều đặn và giảm thiểu dao động áp suất. Nên lắp đặt tại các điểm cao nhất của đường ống.
-
Van chống va nước (Surge Anticipating Valve)
Đây là giải pháp chuyên dụng nhất. Van hoạt động theo 2 giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Khi phát hiện áp lực tăng đột ngột, van tự động mở nhanh để xả bớt áp suất
- Giai đoạn 2: Sau đó van đóng chậm để tránh tạo va nước thứ cấp
-
Van một chiều (Check Valve) thủy lực
Van một chiều có cơ chế đóng mềm giúp ngăn dòng chảy ngược nhưng đóng từ từ để tránh va nước. Thường được lắp sau máy bơm để bảo vệ khi máy bơm dừng.

Cách lắp đặt hiệu quả
Để hệ thống chống va nước hiệu quả, cần:
- Vị trí lắp đặt đúng: Van giảm áp đặt sau máy bơm, van xả khí tại điểm cao, van chống va nước tại các đoạn dễ xảy ra va nước
- Kết hợp nhiều loại van: Một hệ thống hoàn chỉnh nên có cả van giảm áp, van xả khí và van một chiều
- Bảo trì định kỳ: Kiểm tra và vệ sinh van 6 tháng/lần để đảm bảo hoạt động tốt
- Điều chỉnh tốc độ đóng van: Với van thủ công, đóng từ từ trong 15-30 giây
Lợi ích khi áp dụng
Sử dụng van điều khiển chống va nước mang lại:
- Tăng tuổi thọ đường ống và thiết bị lên 2-3 lần
- Giảm 70-80% sự cố vỡ ống do va nước
- Tiết kiệm chi phí sửa chữa và ngừng cấp nước
- Đảm bảo cấp nước ổn định, liên tục
Kết luận
Va nước là vấn đề nghiêm trọng trong hệ thống cấp nước đường dài, nhưng có thể kiểm soát hiệu quả bằng van điều khiển. Đầu tư đúng loại van và lắp đặt đúng vị trí sẽ bảo vệ hệ thống, tiết kiệm chi phí và đảm bảo cấp nước an toàn.
Xem thêm sản phẩm TẠI ĐÂY
FACEBOOK:https://web.facebook.com/Công Ty Tnhh Đầu Tư Và Thiết Bị Công Nghiệp ADM
Mọi nhu cầu tư vần hay báo giá sản phẩm liên hệ qua:
Điện thoại:0965.595.039
GMAIL: Vattunhamay01@gmail.com
